Eksperymenty dla dzieci

 

Budowanie to jedna z ulubionych aktywności dzieci – od stawiania prostych wież z klocków po tworzenie wymyślonych miast z kartonów i poduszek. W takich zabawach kryje się jednak coś więcej niż tylko radość tworzenia. To doskonała okazja do pierwszych spotkań z nauką: fizyką, techniką i inżynierią. Dzięki prostym eksperymentom dzieci mogą samodzielnie odkrywać, dlaczego jedne konstrukcje są stabilne, a inne łatwo się przewracają, jak kształt wpływa na wytrzymałość materiału oraz dlaczego fundamenty i równowaga są tak ważne w budownictwie. 

Oto  propozycje doświadczeń, które w przystępny i ciekawy sposób wprowadzą najmłodszych w świat inżynierii i pozwolą im poczuć się jak prawdziwi konstruktorzy.

1. Most z papieru

• Materiały:kartki A4, taśma klejąca, dwa krzesła lub pudełka, monety/małe ciężarki.
• Zadanie: ułożyć kartkę płasko jako most i sprawdzić, ile monet utrzyma. Następnie złożyć kartkę w harmonijkę, rurkę lub tubę i porównać wyniki.
• Wniosek: kształt zwiększa wytrzymałość materiału.

 2. Wieża z kubków / klocków

• Materiały: plastikowe kubeczki, patyczki, klocki.
• Zadanie: dzieci budują jak najwyższą wieżę. Potem próbują ją obciążyć (np. książką).
• Wniosek: stabilność konstrukcji zależy od podstawy i równowagi.

 3. Most z makaronu spaghetti

• Materiały: suche spaghetti, plastelina, drobne ciężarki.
• Zadanie:zbudować most z makaronu i sprawdzić, ile wytrzyma.
• Wniosek: cienkie elementy połączone razem tworzą mocniejsze konstrukcje.

4. Jajko w konstrukcji ochronnej

• Materiały:jajko, słomki, patyczki, taśma, papier.
• Zadanie: zbudować „pojazd” lub kapsułę chroniącą jajko przed upadkiem z wysokości.
• Wniosek: amortyzacja i rozłożenie siły chroni delikatne przedmioty.

 5. Wytrzymałość różnych kształtów

• Materiały: karton, nożyczki, ciężarki.
• Zadanie: zrobić kolumny w kształcie trójkąta, kwadratu i koła, a potem sprawdzić, która utrzyma największy ciężar.
• Wniosek: walec/okrągła kolumna jest najstabilniejsza – tak jak w architekturze.

 6. Dom z kart

• Materiały: talia kart.
• Zadanie:budować różne typy domków i sprawdzać, kiedy konstrukcja się zawali.
• Wniosek: równowaga i rozłożenie ciężaru mają kluczowe znaczenie.

7. Balonowa kopuła

• Materiały: balony, taśma, lekka tkanina.
• Zadanie: stworzyć kopułę z balonów, a następnie sprawdzić, jak duży ciężar (np. książki) może utrzymać.
• Wniosek: powietrze i kształt kulisty są zaskakująco wytrzymałe.

8. Eksperyment z fundamentami

• Materiały:miska z piaskiem, kubki plastikowe, woda.
• Zadanie:ustawić budowlę na suchym i na mokrym piasku.
• Wniosek:stabilność fundamentów zależy od podłoża – stąd znaczenie dobrego gruntu.

 9. Łuk i most rzymski

• Materiały:plastikowe klocki Jenga / drewniane klocki.
• Zadanie: ułożyć łuk z klocków bez klejenia i sprawdzić, czy utrzyma ciężar.
• Wniosek: kształt łuku rozkłada nacisk, dlatego jest trwały.

10. Wieża z pianek i wykałaczek

• Materiały: pianki, wykałaczki.
• Zadanie:budować różne kształty (kostki, piramidy, trójkąty).
• Wniosek:konstrukcje trójkątne są bardziej stabilne niż kwadratowe.

11. Most z gazet

• Materiały: gazety, taśma klejąca, 2 krzesła, ciężarki.
• Zadanie:zwijać gazety w rurki i budować z nich most. Sprawdzać, jak długo wytrzyma.
• Wniosek: cienka kartka jest słaba, ale wzmocniona rolka – bardzo mocna.

 12. Konstrukcje z patyczków do lodów

• Materiały:patyczki, klej/taśma, ciężarki.
• Zadanie: budować kratownice, wieże, mosty. Testować ich wytrzymałość.
• Wniosek:kratownica przenosi ciężar lepiej niż prosta ściana.

13. Papierowe rurki jako kolumny

• Materiały:kartki A4, taśma, książki.
• Zadanie: zrobić kolumny z papierowych rurek i sprawdzić, ile książek utrzymają.
• Wniosek:kolumna okrągła przenosi ciężar lepiej niż kwadratowa czy płaska.

14. Most wiszący z włóczki

• Materiały:sznurek/włóczka, 2 krzesła, karton jako jezdnia.
• Zadanie: zrobić mini-most z lin podtrzymujących karton. Testować ciężar.
• Wniosek:liny przenoszą nacisk i odciążają konstrukcję.

 15. Wieża z gazet i taśmy

• Materiały: gazety, taśma, nożyczki.
• Zadanie: zbudować jak najwyższą wieżę tylko z gazet i taśmy.
• Wniosek:wysokość wymaga stabilnej podstawy i dobrze rozłożonego ciężaru.

16. Poduszka powietrzna (ochrona przed upadkiem)

• Materiały: woreczki foliowe, powietrze, gumki, małe przedmioty.
• Zadanie: zabezpieczyć przedmiot foliowymi poduszkami i upuścić.
• Wniosek: powietrze działa jak amortyzator.

17. Budowle z pianki florystycznej

• Materiały:bloczek z pianki florystycznej, wykałaczki, słomki.
• Zadanie: wbijać elementy i tworzyć konstrukcje, badać ich stabilność.
• Wniosek:różne sposoby łączenia zwiększają wytrzymałość.

---

18. Wytrzymałość gliny i plasteliny

• Materiały: kulki z gliny/plasteliny, patyczki.
• Zadanie:budować kostki i trójkąty, sprawdzać, co się szybciej zapada.
• Wniosek: trójkąty są stabilniejsze od kwadratów.

 19. Dom odporny na wiatr**

• Materiały: klocki, kartoniki, suszarka do włosów.
• Zadanie:zbudować różne domki i sprawdzić, które przetrwają „wiatr”.
• Wniosek:kształt dachu i mocne fundamenty chronią przed siłami natury.

20. Konstrukcje wodoodporne

• Materiały: karton, folia aluminiowa, taśma, miska z wodą.
• Zadanie: zrobić łódkę z kartonu, zabezpieczyć folią i sprawdzić, czy utrzyma ciężar.
• Wniosek:** izolacja materiału chroni konstrukcję przed zniszczeniem.