Metody nauczania matematyki w klasach 1-3

Jeden z amerykańskich nauczycieli - edukatorów, John Holt, powiedział kiedyś, że największym wrogiem uczenia się jest gadający nauczyciel. Moim zdaniem w nauczaniu matematyki w klasach młodszych, idealnie się sprawdza. A zatem, jak uczyć matematyki, by uczniowie rzeczywiście rozwijali i pogłębiali rozumienie pojęć matematycznych?

Trzeba przestrzegać kilku zasad:

1. Najpierw rozumienie, sens, potem dopiero symbol

2. Działania na konkretach: zobaczyć strukturę, działać (przeliczanie, dokładanie, odsuwanie); symbol(zapis)

3. Obliczenia proste i złożone.

4.Stosowanie różnych strategii – czyli nauczyć dzieci liczyć sprytnie. Wdrażać do zaradności arytmetycznej. To właśnie ta umiejętność powinna być głównym celem edukacji matematycznej w klasach1-3

5.  Zadania tekstowe - są one podstawą uczenia matematyki. Dzieci należy wdrażać do podejmowania prób wyciągania wniosków. Rozwijać w nich chęć rozwiązywania zadań

 Metody, podział wg W. Nowak:

Wielkanoc - scenariusz zajęć w klasie pierwszej

 

Scenariusz zajęć– klasa 1

 

Ośrodek tematyczny : Wkrótce Wielkanoc

Ed. polonistyczna

Temat: Opisujemy pisankę.

Cele operacyjne:

Uczeń / uczennica:

-wypowiada się;

- układa wyraz z literek;

- ogląda prezentację.

- ustnie opisuje pisankę;

- czyta ze zrozumieniem tekst;

- wykonuje rysunek do opisu

 

Metody: słowna, pokaz

Formy: indywidualna, grupowa

 

Pomoce dydaktyczne: tablica interaktywna, ćwiczenia interaktywne, tekst z opisem pisanki, prezentacja multimedialna, rozsypanka literowa (pisanki)

 

Przebieg zajęć:

 

1.     Przypomnienie wiadomości z poprzednich zajęć – odczytanie notatki graficznej „Polskie zwyczaje wielkanocne”

2.     Układanie wyrazu z rozsypanki literowej: (pisanki)

3.     Zapis tematu do zeszytu.

4.     Przedstawienie prezentacji multimedialnej– „Pisanki różnych regionów”

5.     Losowanie pisanki na kole fortuny: 

https://wheelofnames.com/view/pl/sqd-fs8/?fbclid=IwAR2W-fKVwf6mHf9MQ9ssvFXdTXkOgXEPEZDxD0oMXJ-Si9pN5kuuf3D7Xc8

6.     Ustne opisywanie wyglądy wylosowanych pisanek przez uczniów.

7.     Ćwiczenia w czytaniu – uczniowie samodzielnie po cichu czytają tekst przygotowany przez nauczyciela.

8.     Wykonują rysunek wg tekstu.

9.     Prezentacja prac uczniowskich. Utworzenie albumu.

METODY TWÓRCZEGO ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW

 

SZEŚĆ MYŚLĄCYCH KAPELUSZY

Służy do:

- rozwijania współpracy między uczestnikami;
- porządkownia poglądów i myśli; 
- wypracowania korzystnych rozwiązań;

- ukierunkowanego myślenia.

Znaczenie kolorów kapeluszy: 

NIEBIESKI - kontrola, obiektywizm, dystans i opanowanie. Myśląc w niebieskim kapeluszu przyglądamy się procesowi rozwiązywania problemu z góry. Bierzemy pod uwagę organizację, priorytety, czas, miejsce itd.

BIAŁY - kolor neutralny i obiektywny. Zakładając biały kapelusz podajemy czyste fakty, informacje  - krótko i rzeczowo ( to, co wiemy).

CZERWONY - kapelusz emocji i intuicji. Wyrażamy przeczucia, przypuszczenia ( pozytywne i negatywne)

ZIELONY - to nasza aktywność, kreatywność, twórcze myślenie, pomysły. Zakładając zielony kapelusz szukamy twórczych rozwiązań.

ŻÓŁTY - jasność i optymizm. Myśląc w żółtym kapeluszu szukamy wyłącznie korzyści, zalet, dobrych stron rozwiązania.

CZARNY- widzi wszystko w czarnych kolorach.  Zakładając czarny kapelusz, szukamy negatywnych stron, wad, błędów proponowanego rozwiązania. Zwracamy uwagę na ryzyko i zagrożenia proponowanych rozwiązań.

1. Podziel klasę na grupy, przedstaw zasady pracy z kapeluszami.

2. Wskaż kapelusz nadrzędny, nadzorujący pracę całej grupy - kapelusz niebieski (pilnuje organizacji, spisuje najważniejsze wnioski)

3. Podaj kolejność następnych kapeluszy:

• biały
• czarny
• czerwony
• żółty
• zielony

Przykłady:

Cel - chcemy zebrać pieniądze na pomoc dzeciom z zaprzyjaźnionej szkoły w Afryce

Etap 1

NIEBIESKI - Dzieci z Afryki mają problemy z wodą, potrzebują filtrów. Trzeba zebrać około 3 tysięcy zł. Mamy na to 3 miesiące czasu. Musimy zaplanować pracę.

BIAŁY - Jest nas 25 osób, możemy utworzyć 5 grup pięcioosobowych i każdej grupie przydzielić zadanie. Rodzice zadeklarowali pomoc, konkretnie mama Asi i mama Wojtka, tata Justyny. Mamy dstronę szkoły i blog klasowy - możemy rozpowszechniac informacje. Mamy materiały biurowe. Jesteśmy kreatywni i pomysłowi, mamych chęci.

CZARNY- 3 miesiące, to za mało czasu, aby zebrać taką sumę. Nie mamy koordynatora wszystkich grup. Za mało mamy materiałów biurowych - trzeba zainwestować, a to kolejne wydatki. Poza tym nie mamy tych pieniędzy.

CZERWONY - 3 miesiące , damy radę. dzieci potrzebują pomocy. Dla nich skarbem jest woda, czego my nie doceniamy. Najlepiej nic nie robić, albo wymyślać problemy. Kiedy poprosimy , to na pewno wszyscy rodzice pomogą.

ŻÓLTY - zwrócimy się o pomoc do innych klas i ich rodziców. Kiedy wspólnie działamy, to na pewno damy radę. Trzeba zrobić plakaty i informować osobiście znajomych, a oni poproszą innych znajomych. Zobaczycie, uda się.

ZIELONY - Zorganizujemy kiermasze, aukcje naszych prac, wystawimy skarbonki.

Etap 2

NIEBIESKI - Ile kiermaszów proponujecie i co będziemy sprzedawać? Ile aukcji? Kto wykona prace? Kto się tym zajmie?

BIAŁY - Jest pięć grup. Każda grupa zajmie się inną formą zbierania. Do każdej grupy możemy przypisać rodzica.

CZARNY- rodzice pracują, to będzie dla nich dodatkowa praca. Nie każdy ma czas.

CZERWONY - Mamy ważny cel. Jestem pewna,że nie odmówią nam pomocy. Ludzie muszą sobie pomagać.

ŻÓŁTY- Zacznijmy od ustawienia skarbonki w klasie i organizacji  pierwszego kiermaszu. Zobaczymy jak nam pójdzie. Poza tym mamy trochę prac plastycznych na aukcję. Od czegoś trzeba zacząć. 

ZIELONY - przyniesiemy opieczętowane puszki, zrobimy z nich skarbinki i damy każdej klasie. To na początek. Pierwszy kiermasz zrobimy za tydzień. Poprosimy rodziców o upieczenie ciasteczek. A pierwszą aukcję zorganizujemy na zebraniu z rodzicami.

Etap 3,...4.... - aż do ustalenia planu działania.

DYWANIK POMYSŁÓW

To metoda poszukująca rozwiązania problemu w toku dyskusji grupowej.  Dyskusja przebiega w 5 fazach i towarzyszy jej wizualizacja.

Fazy:

1. Rozpoznanie problemu

2. Propozycje rozwiązań

3. Deklaracja intencji

4. Ewaluacja

5. Podsumowanie

Przebieg: 

FAZA 1

1. Dzielimy klasę na grupy i przydzielamy jej stolik do pracy, papier, mazaki, Po 3 paski papieru w różnych kolorach dla każdego ucznia.

2. Podajemy problem, np. Dlaczego należy oszczedzać wodę?

3. Grupy znajdują odpowiedzi  znajdują odpowiedzi na zadane pytanie, zapisują w bardzo krótkich stwierdzeniach Dlatego, że …” – na paskach w jednym kolorze i umieszczają je w pętelkach na swoich dywanikach, 

4.Liderzy poszczególnych grup prezentują wyniki na forum.

FAZA 2

1. Zadajemy kolene pytanie, np. Co możemy zrobić, aby oszczędzać wodę?

2. Grupy z wykorzystaniem „burzy mózgów” odpowiadają na pytanie w bardzo krótkich stwierdzeniach Należałoby …” – na paskach w innym kolorze i umieszczają w pętelkach na swoich dywanikach.

3. Przedstawiciele grup prezentują wypracowane pomysły rozwiązania problemu. 

FAZA 3

 1. Każdy uczeń na pasku w trzecim kolorze podaje na zasadzie deklaracji intencji odpowiedź na pytanie Co ja zrobię ( już teraz ), aby ograniczyć zużycie wody? i umieszcza ją na dywaniku, 

2. Prezentacja zadeklarowanych stanowisk. 

FAZA 4

 1.Każdy uczeń dostaje po trzy cenki sklepowe w różnych kolorach: żółta za 3 punkty, zielona za 2 punkty, czerwona za 1 punkt.

 2. Zadaniem uczniów jest oczytanie pomysłów rozwiązania problemu na wszystkich dywanikach i przyklejenie punktów przy propozycjach, które – ich zdaniem – są najlepsze. 

FAZA 5 

1. uczniowie podliczają punkty, nauczyciel krótko podsumowuje wyniki pracy grup.