Pomysły na zabawy i zajęcia związane z bezpieczeństwem w sieci dla młodszych dzeci

 Współczesne dzieci coraz wcześniej wkraczają w świat Internetu, korzystając z niego zarówno do nauki, jak i zabawy. Choć sieć oferuje niezliczone możliwości rozwoju i dostępu do wiedzy, wiąże się także z wieloma zagrożeniami, na które młodzi użytkownicy są szczególnie narażeni. Cyberprzemoc, fałszywe informacje, kontakt z nieodpowiednimi treściami czy próby wyłudzenia danych to tylko niektóre z wyzwań, które mogą spotkać najmłodszych w sieci. Dlatego edukacja w zakresie bezpieczeństwa online jest dziś niezbędnym elementem przygotowania dzieci do świadomego i odpowiedzialnego korzystania z technologii, dlaczego warto uczyć dzieci zasad cyberbezpieczeństwa i jak możemy je wspierać w bezpiecznym odkrywaniu cyfrowego świata.

Oto pomysły, które można wpleść w zajęcia lub stworzyć zupełnie odrębne zajęcia.

1. Gra w Zgadnij, czy to Bezpieczne

Cel: Rozpoznawanie niebezpiecznych sytuacji w Internecie.
Jak przeprowadzić:

• Przygotuj ilustracje lub scenki przedstawiające różne sytuacje online (np. podawanie hasła obcej osobie, klikanie w podejrzane linki, granie z przyjaciółmi).
• Poproś dzieci, aby podniosły zieloną kartkę, jeśli sytuacja jest bezpieczna, lub czerwoną, jeśli nie.
• Omów każdą scenkę.

2. „Hasło superbohatera”

Cel: Nauka tworzenia silnych haseł.
Jak przeprowadzić:

• Wyjaśnij, że hasło to tajemny kod, który chroni ich dane.
• Pomóż dzieciom wymyślić silne hasła (np. mieszanka liter, cyfr i symboli, np. „Miś2023!”).
• Stwórzcie plakat z zasadami tworzenia bezpiecznych haseł.

3.  Teatrzyk „Bezpieczny Internet”

Cel: Ćwiczenie odpowiednich zachowań w praktyce.
Jak przeprowadzić:

• Podziel klasę na grupy i przydziel im scenki, np. ktoś wysyła nieznany link, obca osoba chce się zaprzyjaźnić, itp.
• Dzieci odgrywają scenki i wspólnie decydują, jak bezpiecznie postąpić.

4. Quiz: Internetowa Mądra Główka

Cel: Utrwalenie wiedzy przez zabawę.
Jak przeprowadzić:

• Przygotuj quiz z pytaniami wielokrotnego wyboru, np.:
• Czy można podawać w Internecie swój adres?
• Co robisz, jeśli nieznajomy pisze do Ciebie w grze?
• Dzieci odpowiadają indywidualnie lub drużynowo.

5. Plakat „Moje Zasady Bezpieczeństwa”

Cel: Twórcze podejście do tematu.
Jak przeprowadzić:

• Daj dzieciom kartki i kredki.
• Poproś, aby stworzyły plakat z zasadami bezpieczeństwa w Internecie (np. „Nie podawaj danych”, „Pytaj dorosłych, zanim coś pobierzesz”).
• Zrób wystawę w klasie.

6.  Zabawa „Znajdź bezpieczną stronę”

Cel: Rozróżnianie stron bezpiecznych od niebezpiecznych.
Jak przeprowadzić:

• Pokaż dzieciom kilka „stron internetowych” (wydrukowanych na kartkach), np. strona z certyfikatem, strona z podejrzanym linkiem.
• Dzieci decydują, które strony są bezpieczne.

7. „Księga Bezpiecznego Internetu”

Cel: Wspólne tworzenie materiału edukacyjnego.
Jak przeprowadzić:

• Poproś dzieci, aby każde napisało jedną zasadę bezpieczeństwa i ją zilustrowało.
• Złączcie prace w „książkę” i trzymajcie ją w klasie.

8. „Detektywi Internetu”

Cel: Nauka rozpoznawania zagrożeń w sieci.
Jak przeprowadzić:

• Przygotuj historie o różnych internetowych przygodach (np. podejrzane e-maile, reklamy).
• Poproś dzieci, aby wcieliły się w detektywów i wskazały, co w tych historiach jest podejrzane.
• Zapisuj ich spostrzeżenia na tablicy.

9. „Magiczne Zasady Sieci” – Zagadki

Cel: Wzbudzenie ciekawości i nauka przez zagadki.
Jak przeprowadzić:

• Ułóż zagadki związane z bezpieczeństwem, np.
  „Kiedy klikasz w linka dziwnego,
  Zapytaj dorosłego mądrego!”
• Dzieci rozwiązują zagadki i wyciągają wnioski na temat bezpiecznych zachowań.

10. Memory „Bezpieczne czy Niebezpieczne”

Cel: Rozpoznawanie dobrych i złych praktyk.
Jak przeprowadzić:

• Przygotuj karty memory: na jednych rysunki przedstawiające bezpieczne sytuacje (np. hasło zapisane w tajnym notesie), na innych niebezpieczne (np. podawanie hasła koledze).
• Dzieci odkrywają pary i omawiają, dlaczego dana sytuacja jest dobra lub zła.

11. „Internetowa Gra Ruchowa”

Cel: Zasady bezpieczeństwa w formie aktywnej zabawy.
Jak przeprowadzić:

• Przygotuj różne komendy, np.:
• „Kliknij w bezpieczny link” – dzieci klaszczą.
• „Nieznajomy pisze do Ciebie” – robią krok w tył.
• „Hasło zapisane w zeszycie” – podnoszą rękę.
• Zabawa staje się dynamiczna, gdy komendy przyspieszają!

12. „Mapa Cyberbezpieczeństwa”

Cel: Wzmacnianie świadomości o zagrożeniach.
Jak przeprowadzić:

• Na dużej kartce papieru narysuj „mapę Internetu” z różnymi miejscami (np. gry online, czaty, strony edukacyjne).
• Rozmawiajcie o tym, co można robić w każdym z tych miejsc i jakie zagrożenia mogą tam czekać.
• Dzieci dodają do mapy swoje pomysły, jak unikać niebezpieczeństw.

13. Kółko i krzyżyk „Bezpieczeństwo w Sieci”

Cel: Powtarzanie zasad przez grę.
Jak przeprowadzić:

• Przygotuj planszę kółka i krzyżyka z pytaniami o bezpieczeństwo (np. „Czy należy podawać hasło znajomemu?”).
• Zespoły odpowiadają na pytania, by zdobyć pole na planszy.

14. „Zaczarowane klucze”

Cel: Nauka o ochronie danych osobowych.
Jak przeprowadzić:

• Przygotuj papierowe klucze z różnymi informacjami (np. imię, adres, hasło).
• Dzieci muszą zdecydować, które klucze można pokazać innym, a które należy trzymać w tajemnicy.

15. „Stop i Pomyśl” – znaki drogowe sieci

Cel: Budowanie nawyku ostrożności online.
Jak przeprowadzić:

• Przygotuj „znaki drogowe” (np. STOP – nie klikaj, ZAPYTAJ – poproś dorosłego o pomoc, UWAŻAJ – sprawdź stronę).
• Rozmawiaj z dziećmi o sytuacjach, w których powinni zastosować dany znak.

16. „List do Internetu”

Cel: Refleksja nad korzystaniem z sieci.
Jak przeprowadzić:

• Poproś dzieci, aby napisały lub narysowały list do Internetu, odpowiadając na pytanie: „Co lubię w Internecie i jak chciałbym, żeby był bezpieczny?”.
• Odczytajcie listy i porozmawiajcie o tym, co można zrobić, żeby Internet był lepszym miejscem.