Szybkie sygnały, które uciszają klasę

 

Oto praktyczne, gotowe do użycia porady — krótkie techniki i rutyny, które działają w klasach 1–3. Wybierz kilka i konsekwentnie je stosuj.

1. Klasnięcie w rytm — Ty klaszczesz (np. 1-2-3), uczniowie powtarzają i milkną przy trzecim klaśnięciu.

2. Podniesiona dłoń + patrzysz w ciszy — uczniowie patrzą na Ciebie i robią „ręka w górę = czekamy”.

3. Dzwoneczek / dźwięk — krótki sygnał dźwiękowy: wszyscy zamykają ustka i patrzą.

4. Call-and-response (krótka formułka): Ty: „Na trzy?” Uczniowie: „Tak!” Ty: „Raz” — uczniowie milkną.

5. Karta hałasu – skaluj głośność (zielona-żółta-czerwona); przy czerwonej cisza i szybka konsekwencja.

Proste rutyny (najważniejsze)

• Zacznij lekcję stałym „wejściem” (np. uczniowie odkładają rzeczy, siadają, 3 minuty «cisza na powitanie») — to buduje nawyk.

• Wyraźne oczekiwania: powiedz 3 zasady klasy (np. słuchamy, pracujemy cicho, pomagamy sobie). Wypisz je i wracaj do nich.

• Próby i przypomnienia: przed zajęciami ćwicz sygnały 2–3 razy, nagradzaj poprawne zachowanie.

Techniki natychmiastowe (kiedy hałas rośnie)

• Zatrzymaj się, zrób pauzę — przestań mówić, stań w miejscu, patrz na klasę. Cisza często wraca sama.

• Zbliż się fizycznie — krótkie podejście do głośniejszego ucznia (bez krzyczenia) często wystarczy.

• „Cisza 5-sekundowa” — licz cicho od 5 do 1; kto milczy, dostaje szybkie słowne wzmocnienie.

• Przekierowanie — daj krótkie zadanie: „W ciągu 30 sekund wypisz trzy słowa związane z tematem” — skupia uwagę.

Nagrody i wzmacnianie pozytywne

• System punktów/klasy: klasa zbiera punkty za ciszę/pracę; po X punktach ma 5-min nagrody (gra/plakat).

• Natychmiastowe wzmocnienie: pochwała, naklejka, krótkie „dziękuję” skierowane do ucznia/zespołu, który się uspokoił.

• Rola lidera: wybieraj codziennie „pomocnika ciszy” — osoba sygnalizuje, gdy klasa jest gotowa.

Organizacja przestrzeni i zajęć

• Ustawienia miejsc: grupy z uczniami potrzebującymi ciszy poza centrum hałasu.

• Krótki czas pracy: dla najmłodszych 10–15 minut aktywnej pracy + zmiana aktywności.

• Ruch między zadaniami: zaplanuj 1-2 minuty ruchu między aktywnościami (stretch, krótka zabawa).

Gdy zachowanie się powtarza

• Z rozmowy indywidualnej: porozmawiaj spokojnie na przerwie — co przeszkadza, jakie zasady?

• Konsekwencje znane z góry: przypomnij zasady i konsekwencję (np. strata punktów, praca poza grupą).

• Współpraca z rodzicami: krótki mail/telefon z informacją i zapytaniem o wsparcie.

• Plan zachowań: jeśli problem duży, stwórz prosty plan z nagrodami i celami (np. codziennie 5-min ciszy = +1 naklejka).

Gotowe krótkie formułki (użyj spokojnym głosem)

• „Na mój znak — dwie ręce w górę. Gotowi? Raz, dwa, trzy — cisza.”

• „Słucham wszystkich, kto milczy, patrzy i podnosi rękę — zaczynamy.”

• „Widzę, że jest głośno. Przerwiemy i odliczę do trzech — jeden, dwa, trzy — cisza.”

• „Dziękuję klasie 3c za skupienie — to pomaga nam szybciej pracować.”

Krótkie ćwiczenie do wdrożenia jutro

1. Na wejściu przypomnij 3 zasady i pokaż sygnał ciszy (np. 3 klaśnięcia).

2. Przećwicz sygnał (razem).

3. Przez pierwsze 10–15 minut lekcji stosuj sygnał za każdym razem, gdy klasa się rozprasza.

4. Na koniec pochwal konkretną osobę/grupę — krótka nagroda.