Scenariusz lekcji: Jak rozpoznać fake newsy? Sprawdzamy prawdziwe informacje

 Klasa: 2 (szkoła podstawowa)

Czas trwania: 45 minut

Cele lekcji:

1. Uczniowie rozumieją, czym są fake newsy.
2. Uczniowie poznają podstawowe sposoby sprawdzania prawdziwości informacji.
3. Uczniowie uczą się krytycznego myślenia w odniesieniu do treści w internecie.

Efekty:

Uczniowie potrafią:

• Rozpoznać podstawowe cechy fake newsów.
• Wskazać sposoby weryfikacji informacji.
• Zastosować zasady krytycznego myślenia w praktyce.

Formy pracy: zespołowa i zbiorowa

Materiały dydaktyczne:

• Ilustracje przykładowych fake newsów i prawdziwych informacji.
• Karteczki z napisami "PRAWDA" i "FAŁSZ".
• Tablica interaktywna lub projektor (opcjonalnie).

1. Wprowadzenie  - zainteresowanie tematem i wyjaśnienie pojęcia fake news.

1. Rozmowa kierowana:

• Pytania do uczniów:
  • "Czy słyszeliście kiedyś słowo fake news?"
  • "Co to może znaczyć?"
• Wyjaśnienie: Fake news to nieprawdziwe informacje, które ktoś wymyślił, aby wprowadzić innych w błąd.

Przykład

"Wyobraź sobie, że ktoś mówi, że widział latającego psa albo że jutro wszystkie dzieci będą zamknięte w szkołach przez cały tydzień.  Takie wiadomości to właśnie fake newsy – ktoś je wymyśla, żeby oszukać innych albo ich przestraszyć. 

Przykłady(ilustracja lub krótki filmik):

Pokazanie dwóch wiadomości: jedna prawdziwa, druga fałszywa.

Zadanie pytania: "Jak myślicie, która z tych informacji jest prawdziwa?"

Wyjaśnienie, że czasem trudno od razu rozpoznać, co jest prawdziwe.

Dlatego ważne jest, żeby zawsze sprawdzać, czy to, co słyszymy lub widzimy w internecie, jest prawdziwe. Informacje możesz sprawdzić korzystając z kilku sprawdzonych sposobów i miejsc:

• Sprawdź, czy informacja pochodzi z wiarygodnego źródła, np. Strony internetowe gazet lub telewizji (np. TVP, Polsat, Gazeta Wyborcza).Oficjalne strony instytucji (np. szkoły, rządu, policji).
• Istnieją specjalne strony, które zajmują się sprawdzaniem fake newsów, 

Demagog.org.pl – polska strona, która sprawdza wypowiedzi i wiadomości.
Snopes.com – popularna strona do weryfikacji fake newsów na świecie.

• Porównaj z innymi źródłami . Jeżeli wiele różnych źródeł mówi to samo, informacja jest bardziej prawdopodobna.

• Zwróć uwagę na szczegóły takie, jak: Czy artykuł ma datę publikacji?; Czy autor jest podany z imienia i nazwiska?;Czy w tekście są błędy (np. ortograficzne)?

• Jeśli coś wydaje się dziwne, zawsze możesz zapytać rodziców, nauczycieli lub kogoś, kto zna się na tym temacie.

2. Nauka rozpoznawania i sprawdzania fake newsów.

1. Trzy pytania, które warto sobie zadać

• Czy ta informacja wydaje się zbyt dziwna lub nieprawdopodobna?
• Skąd pochodzi ta informacja? Czy jest podane źródło?
• Czy ktoś inny też o tym pisze/mówi?

2. Mini-warsztat: "Detektywi informacji"

1. Grupy (4-5 osób):

   • Każda grupa dostaje zestaw "wiadomości" (np. wydrukowane krótkie zdania z ilustracjami, gdzie część jest prawdziwa, a część fałszywa).

2. Zadanie:

   • Uczniowie analizują swoje informacje, odpowiadając na pytania:
     • Czy to brzmi prawdziwie?
     • Czy widzimy tu znane logo gazety, strony internetowej?
     • Czy możemy sprawdzić tę informację w innym miejscu?

3. Podsumowanie:

   • Każda grupa mówi, która informacja była prawdziwa, a która fałszywa, i dlaczego tak uważają.

3. Zasady bezpieczeństwa w internecie

• Nigdy nie klikaj na dziwne linki.
• Nie wierz od razu we wszystko, co zobaczysz w internecie.
• Zapytaj dorosłego, jeśli masz wątpliwości.

3. Podsumowanie i zakończenie 

1. Krótka rozmowa:

   • "Czego się dzisiaj nauczyliśmy?"
   • "Dlaczego ważne jest, aby sprawdzać informacje?"

2. Quiz "Prawda czy fałsz?" (na tablicy interaktywnej lub w formie karteczek):

   • Nauczyciel pokazuje uczniom kilka krótkich zdań, a uczniowie decydują, czy to prawda, czy fałsz, podnosząc odpowiednie karteczki/odpowiadając na głos.