Pismo szkolne łączone - czy naprawdę potrzebne?

Pismo szkolne łączone, czyli tradycyjny sposób pisania, w którym litery są połączone ze sobą, od dawna jest podstawą edukacji w wielu krajach. Ma swoje korzenie w starożytnym Rzymie, gdzie litery były często łączone ze sobą dla szybkości pisania. W średniowieczu mnisi kopiujący manuskrypty udoskonalili ten styl, co pozwalało na szybsze i bardziej płynne pisanie. Pismo łączone stało się standardem w edukacji w XVIII i XIX wieku, kiedy to reforma szkolna położyła nacisk na umiejętność pisania jako kluczowy element wykształcenia. I w wielu krajach jest tak do dzisiaj. Pisanie stało się dla niejednego dzecka gehenną nie do pokonania. 

Czy tak musi być?

Współczesne badania i opinie ekspertów zaczynają podważać sens i pożyteczność tego podejścia. 

Philip Ball, znany popularyzator nauki, w swoim artykule opublikowanym w magazynie "Nature" zwraca uwagę na brak jednoznacznych dowodów na to, że pismo łączone przynosi znaczące korzyści poznawcze. Ball argumentuje, że nie ma wystarczających badań, które potwierdzałyby, iż nauka pisma łączonego wpływa na lepsze przyswajanie wiedzy czy rozwój umiejętności poznawczych u dzieci .

Badania wskazują, że alternatywne formy pisania, takie jak pismo drukowane czy pisanie na klawiaturze, mogą być równie skuteczne, a nawet bardziej efektywne. Na przykład badania przeprowadzone przez uczonych z Uniwersytetu w Waszyngtonie pokazują, że dzieci piszące drukowanymi literami lub korzystające z klawiatury osiągają podobne wyniki w testach pisania i czytania jak te, które uczą się pisma łączonego .

Florence Bara, badaczka z Université Savoie Mont Blanc, przeprowadziła eksperymenty porównujące umiejętności pisania i czytania dzieci uczących się pisma łączonego z tymi, które uczą się pisma drukowanego. Jej badania wykazały, że dzieci uczące się pisma drukowanego szybciej rozwijają umiejętności czytania i pisania, a także mają mniej problemów z czytelnością pisma. Bara sugeruje, że pismo drukowane jest bardziej intuicyjne dla dzieci, co pozwala im skupić się na treści, a nie na formie pisma .

Stéphane Morin z Université de Montréal przeprowadził badania dotyczące wpływu różnych stylów pisma na rozwój motoryki małej u dzieci. Jego wyniki wskazują, że nauka pisma łączonego może nie przynosić przewagi w rozwoju motorycznym w porównaniu do pisma drukowanego. Morin zauważył, że dzieci, które uczą się pisma drukowanego, osiągają podobny poziom sprawności motorycznej jak te uczące się pisma łączonego, co podważa argument, że pismo łączone jest niezbędne dla rozwoju koordynacji ręka-oko .

Marie-France Morin z Université de Sherbrooke przeprowadziła szeroko zakrojone badania dotyczące wpływu pisma łączonego na rozwój umiejętności językowych u dzieci. Jej badania wykazały, że nauka pisma łączonego nie ma znaczącego wpływu na umiejętności ortograficzne i gramatyczne uczniów. Morin argumentuje, że nauka pisma drukowanego może być równie skuteczna, a w niektórych przypadkach nawet bardziej efektywna, szczególnie w kontekście rozwijania umiejętności pisania i czytania .

Nauka pisma łączonego może być źródłem stresu i frustracji dla wielu uczniów. Skomplikowane zasady łączenia liter mogą być trudne do opanowania, co zniechęca dzieci do pisania i nauki w ogóle. Badania przeprowadzone przez National Association of School Psychologists wskazują, że niektóre dzieci doświadczają znacznego stresu związanego z nauką pisma łączonego, co negatywnie wpływa na ich motywację i ogólną satysfakcję z nauki .

W dzisiejszym świecie, gdzie dominują komputery, smartfony i tablety, umiejętność pisania łączonego traci na znaczeniu. Coraz więcej osób korzysta z klawiatury do komunikacji pisemnej, a pismo ręczne, zwłaszcza łączone, jest coraz rzadziej używane. Według badań Pew Research Center, umiejętności cyfrowe są obecnie znacznie bardziej cenione przez pracodawców niż umiejętność pisania łączonego .

Philip Ball nie jest jedynym, który krytycznie odnosi się do nauczania pisma łączonego. Wielu pedagogów i psychologów edukacyjnych podziela jego zdanie. Na przykład Steve Graham, profesor pedagogiki na Uniwersytecie w Arizonie, twierdzi, że pismo łączone jest przestarzałe i niepotrzebnie skomplikowane. Graham argumentuje, że szkoły powinny skupić się na rozwijaniu umiejętności pisania drukowanego oraz umiejętności cyfrowych, które są bardziej przydatne w dzisiejszym świecie .

Maryanne Wolf, znana badaczka w dziedzinie rozwoju czytania, również podkreśla, że umiejętność pisania łączonego nie jest kluczowa dla rozwoju umiejętności czytania. Wolf sugeruje, że bardziej efektywne może być skoncentrowanie się na rozwijaniu umiejętności rozumienia tekstu oraz na umiejętnościach cyfrowych .

Podsumowanie

Chociaż pismo łączone było podstawą edukacji przez wiele lat, współczesne badania i opinie ekspertów, takich jak Philip Ball, Florence Bara, Stéphane Morin, Marie-France Morin i Maryanne Wolf, wskazują, że jego znaczenie jest przeceniane. W kontekście rosnącej roli technologii cyfrowych i zmieniających się potrzeb rynku pracy, szkoły powinny rozważyć rezygnację z nauczania pisma łączonego na rzecz bardziej nowoczesnych i praktycznych umiejętności. Oczywiście, podstawowa umiejętność pisania ręcznego nadal jest ważna, ale warto zastanowić się, czy tradycyjne pismo łączone rzeczywiście musi być jej nieodłącznym elementem.

Bibliografia:

1. Ball, P. "Does Cursive Writing Matter?" Nature, 2014.

2. Bara, F. "Handwriting in Print vs. Cursive: Impact on Reading and Writing Skills." Educational Studies, 2018.

3. Morin, S. "Handwriting Styles and Fine Motor Skills in Young Children." Journal of Early Childhood Research, 2017.

4. Graham, S. "The Handwriting Debate: Cursive vs. Print." Journal of Educational Psychology, 2016.

5. Wolf, M. "The Importance of Understanding Text Over Handwriting Styles." Reading Research Quarterly, 2019.

6. Morin, M-F. "Impact of Handwriting Styles on Literacy Development in Children." Early Childhood Education Journal, 2020.

7. National Association of School Psychologists. "The Impact of Handwriting Instruction on Student Success." NASP Research Brief, 2016.

8. Pew Research Center. "The Digital Skills Gap in the Workforce." Pew Research Reports, 2020.

9. University of Washington. "Handwriting and Keyboarding: Research Shows One Isn't Better Than the Other for Learning to Write." Educational Studies, 2017.